اما معلوم نیست پس چرا رئیس سازمان زندان‌ها "تعداد بسیار کم" زندانیان انفرادی را تایید کرده است. وقتی قانون مجوز چنین مجازاتی را نداده پس چگونه حتی به "تعداد بسیار کم" زندانی انفرادی داریم؟ روزنامه قانون با چند صاحب‌نظر در این زمینه گفت‌وگو کرده که خلاصه‌ای از آن را می‌خوانید.
حبس انفرادی خلاف قانون اساسی است
علی صفاری، استاد آیین دادرسی كیفری در مورد تصور برخی که می‌پندارند زندان‌های کشور فقط دارای بندهای عمومی هستند، می‌گوید: "زندان‌های ایران نیز مانند بسیاری از زندان‌های کشورهای دنیا دارای زندان انفرادی است. این نوع زندان به لحاظ فشار روحی و روانی چنان سخت و زیان آورست، که اگر بدون رعایت موازین قانونی برای زندانی تعیین شود، می‌تواند مصداق شکنجه باشد."
این حقوقدان ادامه می‌دهد: "اصولادر قانون (هم در قانون مجازات اسلامی و هم در قوانین دیگر) مطلبی به نام حبس انفرادی نداشته‌ایم و فقط در قانون لفظ حبس در زندان به چشم می‌خورد. البته در قوانین مربوط به سال 1304 اصطلاح حبس مجرد وجود داشت كه در سال 1352 این مورد اصلاح شد. فقط در آیین‌نامه زندان‌ها (بعد از انقلاب) این بحث وجود داشت و فقط جنبه تنبیه انضباطی برای زندانیان خاطی بود. كه این زندانیان خاطی را می‌توانستند درسلول مجرد (حبس انفرادی) نگهداری كنند و زمان آن هم در آیین‌نامه‌های قبلی حداكثر یك ماه (و البته قابل تمدید) بود."
صفاری در پاسخ به این سوال كه در آیین دادرسی كیفری، حبس مجرد و حبس انفرادی وجود دارد یا خیر؛ توضیح می‌دهد: " در آیین دادرسی كیفری حبس مجرد وجود ندارد. ولی فقط درآیین نامه زندان‌ها این بحث مطرح بوده كه در سال‌های اخیر دیوان عدالت اداری این بند (آیین‌نامه زندان‌ها) را ابطال كرد و درتوجیه آن، حبس انفرادی را خلاف قانون اساسی دانست."
این استاد دانشگاه در مورد بحثی كه عنوان می‌شود حبس انفرادی در كشور نداریم و فقط سلول فردی داریم، می‌افزاید: "این موضوع صرفا بازی با كلمات است و هیچ فرقی بین سلول فردی و حبس انفرادی نیست، اصولا منظور از سلول انفرادی، اتاقی است كه فقط یك نفر در آن نگهداری می‌شود."
صفاری در مورد توجهیاتی كه برای حبس انفرادی مطرح است توضیح می‌دهد: "مثلا وقتی كسی راکه ابتدا به امر بازداشت كرده‌اند در مرحله مقدماتی بازجویی، تنها در زندان انفرادی نگهداری می‌كنند تا این فرد قبل از بازجویی با افراد دیگر و همدستان خود ارتباط پیدا نكند كه بتواند حرف‌هایی را نقض كرده یا دروغ بگوید. البته حبس انفرادی در این مورد هم توجیه قانونی ندارد."
این حقوقدان تاکید می‌کند: "اگر تعدادی متهم وجود داشته باشد(مثلا چندنفر فردی را به قتل رسانده باشند) درمرحله مقدماتی و بازجویی طبق قانون باید این افراد جداجدا بازجویی شوند و این افراد كنار هم نباشند تا صحت حرف‌هایشان ثابت شود كه در نتیجه عدالت اجرا شود. كه البته باید در زمان كوتاهی اتفاق بیفتد، یكی دو ساعت كه بعد از گرفتن اظهارات این افراد به زندان عادی فرستاده شوند و نه اینكه افراد به مدت طولانی مثلا 6 ماه در حبس انفرادی باشند. گاه دیده شده برای گرفتن اقرار از متهم وی را به حبس انفرادی می فرستند تا از وی اقرار بگیرندكه البته این روش مناسبی برای اقرار نیست.
انفرادی معادل 10 روز حبس عادی محسوب شود
محمد علی اسفنانی، سخنگوی كمیسیون حقوقی وقضایی مجلس شورای اسلامی نیز در این زمینه می‌گوید: "در قانون جدید مجازات اسلامی موضوع حبس انفرادی مطرح نشده است(اکما این که در قانون مجازات اسلامی قدیم هم لحاظ نشده بود) و به‌محض ابلاغ قانون جدید، اعمال مجازات انفرادی برای زندانیان غیرقانونی است."
اسفنانی در خصوص محاسبه یک روز انفرادی معادل 10 روز حبس عادی، یادآوری می‌کند: "نظر رهبری بر این بود که مجازات انفرادی معادل 10 روز حبس عادی محسوب شود چرا که حبس انفرادی خود یک نوع شکنجه است و زندانی مجازاتی مضاعف را تحمل می‌کند."
سخنگوی کمیسیون قضایی با اشاره به آیین‌نامه زندان‌ها توضیح می‌دهد: "در آیین‌نامه زندان‌ها، نحوه اداره زندان و محل استراحت، کار و خوراک و لباس زندانی مشخص شده و اگر فردی از سوی مسئولی به انفرادی منتقل شد یا زندانبان وی را به انفرادی منتقل کند، این اقدام خلاف قانون است این نماینده مجلس در ادامه تصریح کرد: چه‌کسی که مستقیما دستور نگهداری فرد در سلول انفرادی را بدهد و چه‌کسی که زندانی را در انفرادی نگه دارد هر دو اقدام خلاف قانون انجام داده‌اند و تحت پیگرد قانونی قرار می‌گیرند."
ادعای یک قاضی: حبس انفرادی به ندرت اتفاق می‌افتد
خلیل‌حیات‌مقدم، قاضی دادگاه تجدید نظر درباره حبس انفرادی می‌گوید: "كلا در قانون مجازات اسلامی قبلی و قانون جدید قانونی به نام حبس انفرادی نداریم اگر هم حبس انفرادی درزندان‌ها وجود داشته باشد خیلی به ندرت بوده واصولا حبس انفرادی خلاف قانون است. ولی در زندان‌ها سلول فردی وجود دارد كه در بحث آیین‌نامه داخلی زندان دیده می شود كه البته باید در متن حكم قید شود.
این قاضی توضیح می‌دهد: "در اداره زندان‌ها برای بعضی از زندانیانی كه در زندان مرتكب خلاف شوند و یا دست به ناهنجاری‌هایی بزنند و یا با دیگر زندانیان ناسازگاری‌هایی داشته باشند به سلول فردی منتقل می‌شوند. طبق آیین نامه داخلی زندان‌ها می‌شود زندانی را به سلول فردی منتقل كرد كه باز نمی‌توان نام سلول فردی نهاد، چون در این بند معمولا چند زندانی با هم به یك زندان حضور دارند كه در قانون مجازات اسلامی و آیین دادرسی كیفری یا در فقه چیزی به نام حبس انفرادی نداریم."
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر